همشهری آنلاین، فاطمه عباسی؛ زمانی که از آغاز جنگ اسرائیل گذشته، مرگبارترین دوران برای کارکنان رسانه بوده تا آنجا که بیشتر سازمان‌های فعال آزادی مطبوعات و روزنامه‌نگاری شروع به ردیابی و گزارش مرگ‌ومیر روزنامه‌نگاران کرده‌اند. بر اساس گزارش مرکز اطلاع‌رسانی فلسطین، از ابتدای جنگ غزه تاکنون حداقل ۱۸۴ روزنامه‌نگار در فلسطین و ۸ خبرنگار در لبنان کشته شده‌اند. برخی از این روزنامه‌نگاران درحالی‌که از لباس‌های آرم‌دار و محافظ استفاده می‌کردند جان خود را از دست دادند و به همین دلیل سازمان‌های خبری و گروه‌های مطبوعاتی آزاد، ارتش اسرائیل را به هدف قراردادن عمدی روزنامه‌نگاران متهم کردند و چشم‌انداز رسانه‌ای این منطقه را آسیب‌دیده دانستند.
جنگ هیچ‌وقت رویدادی آسانی برای تهیه گزارش نبوده، گذشته از محدودیت‌های ورود و خروج به منطقه جنگی، فشار گروه‌های درگیر هم هست اما در مورد رژیم اسرائیل، سانسور گسترده و هدف‌گیری عمدی روزنامه‌نگاران هیچ کجا امن نمانده است. این دشواری اکنون مدتی است در لبنان هم شدت گرفته و با ترور «محمد عفیف» مسئول روابط رسانه‌ای حزب‌الله لبنان به اوج خود رسیده است. ارتش اسرائیل که پیش‌ازاین از اظهارنظر خودداری کرده بود، اواخر روز یکشنبه بیانیه‌ای صادر کرد و گزارش داد که عفیف را "حذف" کرده است.
امتناع اسرائیل از ورود آزادانه روزنامه‌نگاران خارجی و فعالیت خبرنگاران محلی در مناطق جنگی برای پوشش نسل‌کشی و حملات هدفمند آن به روزنامه‌نگاران مسئله پنهانی نیست اما حتی روزنامه‌نگارانی که دورتر از میدان جنگ هستند نیز به دلیل مخابره وقایع وحشتناک این جنگ مجازات شده‌اند. سامدیپ سن، دانشیار مطالعات توسعه بین‌المللی در دانشگاه روسکیلد، دانمارک، معتقد است سانسور مکمل حیاتی نسل‌کشی است. این در حالیست که تلاش لابی صهیونیست برای سانسور وقایع جنایت بار اسرائیل شدت یافته و وارد خبرگزاری‌های مطرح جهان شده است.
اخیراً در برنامه برجسته خبری بی‌بی‌سی، نیوز لایت، نویسنده و روزنامه‌نگار هوارد اریک جاکوبسون شکایت کرد که تلویزیون عمومی بریتانیا تصاویر زیادی از رنج فلسطینیان در غزه نشان می‌دهد و بی‌بی‌سی را به جانب‌داری از فلسطینیان متهم کرد! پلتفرم حرفه‌ای لینکدین نیز در مورد اینکه آیا «پست‌های مربوط به اسرائیل/فلسطین» بیش از حد ارسال شده و اینکه آیا این موضوع باید تغییر کند، به این نتیجه رسید که مردم از صحبت درباره گرسنگی، بمباران و مدفون شدن فلسطینی‌ها در زیر آوار دست بردارند.
ممکن است عجیب به نظر برسد که افرادی مانند جاکوبسون و مدیران لینکدین به سطح عظیم رنج در جنگ اسرائیل اذعان دارند، اما در همین حال می‌خواهند جهان در مورد آن کمتر بشنود! این را دبورا تورنس، مدیرعامل فعلی بی‌بی‌سی نیز در اظهارنظر اخیر خود گفت و منتقدان را متهم کرد که در اتاقک‌های پژواک در رسانه‌های اجتماعی گیر کرده‌اند و نمی‌توانند دیدگاهی بی‌طرف داشته باشند. این در حالیست که این رسانه بزرگ بریتانیایی مورد اتهامات جانب‌داری قرار گرفته و سخنان خبرنگاران و تکنیک‌های مصاحبه‌ای آن مورد موشکافی شدید قرار گرفته است. هفت ماه قبل، تیم دیوی و دیوید جردن، مدیران تحریریه، در برابر کمیته منتخب مجلس عوام در مورد پوشش رسانه‌ای جنگ غزه اعلام کردند که ۸۰۰۰ مورد شکایت دریافت کرده‌اند!
اسرائیل همچنین اقدامات بی‌سابقه‌ای را انجام و مطبوعات بین‌المللی را تحت فشار قرار داده است - به‌ویژه با بستن دفتر خبرگزاری‌ها در منطقه و هدف قراردادن عمدی روزنامه‌نگاران - با ادعای اینکه فعالیت آنها به تحریک ترور، حمایت از فعالیت‌های تروریستی و به خطر انداختن امنیت عمومی منجر شده است. چندین خبرنگار که با سی‌ان‌ان صحبت کردند گفتند، خبرنگاران خارجی که درگیری را پوشش می‌دهند، فشارهای داخلی و خارجی زیادی را تجربه می‌کنند که با آنچه تابه‌حال تجربه کرده‌اند، متفاوت است. افرادی که به‌شرط ناشناس ماندن صحبت کردند!
یک روزنامه‌نگار آمریکایی که در حوزه جنگ کار می‌کند به سی‌ان‌ان گفت در خاورمیانه، یک کلمه یا حتی ترتیب بیان برخی عبارات، می‌تواند نوعی سوگیری را منتقل کند. صحبت از جنایت جنگی و اینکه چه زمانی باید عملیات نظامی را تهاجم نامید و حتی تعیین یک جدول زمانی از رویدادهای جنگ اخیر نیز مملو از مفهوم است. جنین زکریا، مدرس دپارتمان ارتباطات دانشگاه استنفورد و رئیس سابق دفتر اورشلیم واشنگتن‌پست، نیز گفت رسانه‌های خبری اغلب ممکن است در بحث انتخاب کلمه غرق شوند.
این در حالیست که یک خبرنگار خارجی مستقر در منطقه تصریح کرد: «مردم به چیزهایی آگاه شده‌اند که شاید قبلاً به آنها توجه نمی‌کردند». جنگ خبرنگاران و مخاطبان آنها را بسیار هوشیارتر و حساس‌تر کرده است.
نظر شما